Przegląd Geograficzny (2020) vol. 92, iss. 3
Atmospheric circulation determinants of the amount of global solar radiation reaching the land surface in Poland in the years 1986–2015
Przegląd Geograficzny (2020) vol. 92, iss. 3, pp. 341–359 | 
Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.2
Abstract
Promieniowanie słoneczne jest jedną z najważniejszych zmiennych w bilansie energetycznym powierzchni czynnej. Czynnikiem, który modyfikuje dopływ energii promienistej do powierzchni ziemi jest ruch (cyrkulacja) atmosfery i związane z nim zmiany ilości zawartych w atmosferze aerozoli, pary wodnej oraz zmiany zachmurzenia. Celem pracy było określenie wpływu cyrkulacji atmosferycznej na ilość całkowitego promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi w Polsce. Typy cyrkulacji atmosferycznej zostały wyznaczone za pomocą zmodyfikowanej klasyfikacji Lityńskiego, a całkowite promieniowanie słoneczne analizowano na podstawie danych z produktów satelitarnych CM SAF. Przedstawiono średnie dobowe sumy promieniowania podczas poszczególnych typów cyrkulacji, a także sumy dobowe podczas makrotypów A, 0, C oraz w dniach z adwekcją z poszczególnych kierunków. Zaprezentowano przestrzenny rozkład promieniowania nad obszarem Polski podczas poszczególnych typów cyrkulacji. Największe dobowe sumy promieniowania słonecznego są związane z antycyklonalnymi typami cyrkulacji, najmniejsze zaś z cyklonalnymi. Największa średnia dobowa suma promieniowania słonecznego występuje podczas cyrkulacji antycyklonalnej południowo-zachodniej, co jest związane z silnie rozbudowanym Wyżem Azorskim. W pracy wykazano także, że panujący układ baryczny ma większy wpływ na kształtowanie sum dobowych całkowitego promieniowania słonecznego nad Polską niż kierunek adwekcji mas powietrza.
Keywords: cyrkulacja atmosferyczna, promieniowanie słoneczne, Polska, typy cyrkulacji, Lityński
[kingakulesza@uw.edu.pl], Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Citation
APA: Kulesza, K. (2020). Uwarunkowania cyrkulacyjne ilości całkowitego promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi w Polsce w latach 1986–2015. Przegląd Geograficzny, 92(3), 341–359. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.2
MLA: Kulesza, Kinga. "Uwarunkowania cyrkulacyjne ilości całkowitego promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi w Polsce w latach 1986–2015". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 3, 2020, pp. 341–359. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.2
Chicago: Kulesza, Kinga. "Uwarunkowania cyrkulacyjne ilości całkowitego promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi w Polsce w latach 1986–2015". Przegląd Geograficzny 92, no. 3 (2020): 341–359. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.2
Harvard: Kulesza, K. 2020. "Uwarunkowania cyrkulacyjne ilości całkowitego promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni ziemi w Polsce w latach 1986–2015". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 3, pp. 341–359. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.2