Przegląd Geograficzny (2021) vol. 93, iss. 1

Holoceńskie okresy intensyfikacji procesów stokowych w Gorcach – porównanie najnowszych wyników badań

Paweł Kroh, Daniel Okupny, Tomasz Bryndal, Marta Kondracka, Piotr Cybul

Przegląd Geograficzny (2021) vol. 93, iss. 1, pp. 83-101 | Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.1.5

Abstract

W publikacji przedstawione zostały wyniki datowań materiału organicznego pozyskanego z osadów trzech osuwisk gorczańskich – pod Jaworzyną Kamienicką, pod Kudłoniem oraz pod Górą Gębową. Materiał do datowań został pobrany z dwóch rdzeni torfowisk osuwiskowych oraz z zagłębienia bezodpływowego wypełnionego osadami mineralnymi. Analiza zasięgu poszczególnych osuwisk została wykonana przy użyciu szczegółowego modelu terenu oraz badań geofizycznych, natomiast pobrane próby organiczne poddano datowaniu radiowęglowemu ¹⁴C. Porównanie uzyskanych wyników z dotychczasowym rozpoznaniem geomorfologiczno-paleogeograficznym w Gorcach pozwoliło wyróżnić okresy, w których występowała zwiększona intensywność procesów stokowych. W rezultacie badania autorów wskazują na czas ~9,7 cal BP, ~6,0 cal BP i ~4.5 ka cal BP jako zaburzenie stabilności stoków/zboczy i możliwe uruchomienie procesów osuwiskowych w tej części Karpat Zewnętrznych.

Keywords: datowanie radiowęglowe, torfowiska osuwiskowe, mineralne i biogeniczne osady, aktywność procesów stokowych, holocen, Karpaty Fliszowe

Paweł Kroh [pawel.kroh@up.krakow.pl], Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Geografii
Daniel Okupny [daniel.okupny@usz.edu.pl], Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Morzu i Środowisku
Tomasz Bryndal [tomasz.bryndal@up.krakow.pl], Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Geografii
Marta Kondracka [marta.kondracka@us.edu.pl], Uniwersytet Śląski, Instytut Nauk o Ziemi
Piotr Cybul [piotr.cybul1@student.up.krakow.pl], Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Geografii