Przegląd Geograficzny (2020) tom 92, zeszyt 3
Paleośrodowiskowe znaczenie zmian tempa i charakteru sedymentacji osadów jeziora Jelonek w Borach Tucholskich
Przegląd Geograficzny (2020) tom 92, zeszyt 3, s. 409-422 | 
Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.6
Streszczenie
Jezioro Jelonek położone jest w Polsce północnej w Borach Tucholskich (53°45’58N, 18°23’30E). Zajmuje ono rynnę subglacjalną, bezpośrednio przylegającą do doliny rzeki Wdy. W artykule podjęto problematykę rekonstrukcji środowiska przyrodniczego na podstawie analiz osadów dennych tegoż jeziora, w tym szczególnie tempa sedymentacji i zmienności mikrolitofacjalnej. Z najgłębszej części jeziora pobrano rdzenie osadów, z których złożono pełen profil (JEL14) obejmujący młodszy dryas i holocen. W artykule zaprezentowano analizę zmienności tempa i charakteru sedymentacji w osadach w ciągu prezentowanego okresu. Uzyskane wyniki odniesiono do modelu wiek-głębokość, który powstał na bazie 14 dat radiowęglowych AMS, warwochronologii, kryptotefry Askja 1875 AD oraz korelacji z profilami pyłkowymi. W przeważającej części osady w profilu są rocznie laminowane, jednak w okresie subatlantyckim przez około tysiąc lat (1870–870 cal BP) zarejestrowano zanik laminacji połączony ze znaczącym wzrostem tempa sedymentacji osadu. W osadzie tego okresu widoczne są także liczne przewarstwienia, charakterystyczne dla subakwalnych spływów po stokach misy. Zestawienie wszystkich analiz pozwoliło na połączenie zmian sedymentologicznych z wahaniami poziomu wody w jeziorze oraz próby rekonstrukcji ich uwarunkowań paleośrodowiskowych.
Słowa kluczowe: osady jeziorne, jezioro Jelonek, zmiany sedymentologiczne, wahania poziomów wody, Bory Tucholskie
[mkramkowski@geopan.torun.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
Cytowanie
APA: Kramkowski, M. (2020). Paleośrodowiskowe znaczenie zmian tempa i charakteru sedymentacji osadów jeziora Jelonek w Borach Tucholskich. Przegląd Geograficzny, 92(3), 409-422. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.6
MLA: Kramkowski, Mateusz. "Paleośrodowiskowe znaczenie zmian tempa i charakteru sedymentacji osadów jeziora Jelonek w Borach Tucholskich". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 3, 2020, pp. 409-422. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.6
Chicago: Kramkowski, Mateusz. "Paleośrodowiskowe znaczenie zmian tempa i charakteru sedymentacji osadów jeziora Jelonek w Borach Tucholskich". Przegląd Geograficzny 92, no. 3 (2020): 409-422. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.6
Harvard: Kramkowski, M. 2020. "Paleośrodowiskowe znaczenie zmian tempa i charakteru sedymentacji osadów jeziora Jelonek w Borach Tucholskich". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 3, pp. 409-422. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.6