Przegląd Geograficzny (2023) tom 95, zeszyt 2
Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnych małych zbiorników wodnych w zlewni Prosny (środkowa Polska)
Przegląd Geograficzny (2023) tom 95, zeszyt 2, s. 187-210 | 
Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.4
Streszczenie
Śródleśne małe zbiorniki wodne zarówno pochodzenia antropogenicznego, jak i te o charakterze wytopiskowym (glacigenicznym), odgrywają niezwykle istotną rolę w kształtowaniu gospodarki wodnej mikro-zlewni leśnych. Zretencjonowana w tych zbiornikach woda pozytywnie wpływa na wody gruntowe przyległych siedlisk leśnych, zasilając je w okresach posuch. Poznanie składowych bilansu wodnego tych niewielkich najczęściej akwenów może przyczynić się do ich ochrony, w kontekście działań związanych np. z ich odtwarzaniem. Pozwala także poznać ich funkcjonowanie. Podstawowym celem prowadzonych badań była analiza składowych bilansu wodnego dwóch różniących się pod względem zasilania śródleśnych oczek wodnych zlokalizowanych w zlewniach Niesobu i Pomianki – lewobrzeżnych dopływów Prosny.
Uzyskane w latach hydrologicznych 2013, 2015 i 2016 wyniki badań pozwoliły stwierdzić, że w największym stopniu o przychodach w bilansie wodnym bezodpływowego oczka nr 1 decydował opad atmosferyczny na jego powierzchnię. W półroczach zimowych omawianych lat zasilanie oczka opadem kształtowało się na poziomie od 274 m3 (2015) do 432 m3 (2016), a w półroczach letnich osiągało wartości od 155 m3 (2016) do 684 m3 (2013). Natomiast czynnikiem, który w największym stopniu decydował o rozchodach w równaniu bilansowym tego oczka, było parowanie z jego powierzchni. W półroczach zimowych osiągało ono wartości od 177 m3 (2016) do 345 m3 (2013), a w półroczach letnich kształtowało się na poziomie od 385 m3 (2016) do 496 m3 (2015). W drugim analizowanym śródleśnym oczku wodnym nr 5 czynnikami decydującymi o kształtowaniu się bilansu były te związane z poziomą wymianą wody. Po stronie przychodów w największym stopniu o bilansie decydował dopływ źródliskowy, wynoszący średnio w analizowanych latach 46 873 m3. Natomiast największy wpływ na ubytki wody miał odpływ z tego zbiornika do pobliskiego rowu, kształtujący się w omawianych latach średnio na poziomie 69 348 m3.
Słowa kluczowe: bilans wodny, śródleśne oczka wodne, Niesób, Pomianka, Prosna, Polska środkowa
[mariusz.korytowski@up.poznan.pl], Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej
[rafal.stasik@up.poznan.pl], Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej
[michal.fiedler@up.poznan.pl], Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej
Cytowanie
APA: Korytowski, M., Stasik, R., & Fiedler, M. (2023). Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnych małych zbiorników wodnych w zlewni Prosny (środkowa Polska). Przegląd Geograficzny, 95(2), 187-210. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.4
MLA: Korytowski, Mariusz, et al. "Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnych małych zbiorników wodnych w zlewni Prosny (środkowa Polska)". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 2, 2023, pp. 187-210. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.4
Chicago: Korytowski, Mariusz, Stasik, Rafał and Fiedler, Michał. "Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnych małych zbiorników wodnych w zlewni Prosny (środkowa Polska)". Przegląd Geograficzny 95, no. 2 (2023): 187-210. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.4
Harvard: Korytowski, M., Stasik, R., & Fiedler, M. 2023. "Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnych małych zbiorników wodnych w zlewni Prosny (środkowa Polska)". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 2, pp. 187-210. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.4