Przegląd Geograficzny (2020) tom 92, zeszyt 1
Zanieczyszczenie powietrza w uzdrowiskach polskich – problem gmin uzdrowiskowych oraz kuracjuszy
Przegląd Geograficzny (2020) tom 92, zeszyt 1, s. 109-134 | 
Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.1.7
Streszczenie
Niniejszy artykuł przedstawia zanieczyszczenie powietrza PM10, PM2,5 i B(a)P w uzdrowiskach polskich w latach 2010-2018. Analizie poddano wyniki pomiarów prowadzonych stale lub okresowo przez WIOŚ. Przeanalizowano wartości średniego rocznego stężenia zanieczyszczeń, liczbę dni ze stężeniem dopuszczalnym, przebieg roczny oraz podano przyczyny tego stanu rzeczy. Uzdrowiskami o największym zapyleniu powietrza są Swoszowice, leżące na przedmieściach Krakowa, w dalszej kolejności Cieplice, położone w Kotlinie Jeleniogórskiej, ale także Busko-Zdrój. W pyle oznacza się benzo(a)piren, toksyczny i groźny dla zdrowia człowieka, którego stężenie we wszystkich uzdrowiskach w analizowanych latach 4-10-krotnie przewyższało dopuszczalną normę. Takie warunki uniemożliwiają nie tylko prowadzenie klimatoterapii na zewnątrz budynków, ale przenika do wnętrz budynków i kuracjusze oddychają nim w czasie fizykoterapii i wszystkich zabiegów prowadzonych w obiektach uzdrowiskowych. Na przykładzie Szczawna-Zdroju, Szczawnicy i Buska-Zdroju przedstawiono przyczyny obecnego stanu rzeczy i trudności w jego poprawie. We wszystkich uzdrowiskach głównym źródłem zanieczyszczeń jest niska emisja i transport drogowy. Czasem, jak w przypadku Szczawna-Zdroju, drogi przebiegają obok głównych obiektów uzdrowiskowych. Często dochodzi do spływu zanieczyszczeń w stronę obniżeń terenu i den dolin, gdzie zlokalizowane są obiekty uzdrowiskowe. Problemów jest znacznie więcej, a bez odejścia od ogrzewania węglem, bez mądrej polityki państwa, gminy uzdrowiskowe same nie poradzą sobie z problemem zanieczyszczenia powietrza.
Słowa kluczowe: pył zawieszony, benzo(a)piren, uzdrowiska, klimatoterapia, niska emisja
[mkuchcik@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Cytowanie
APA: Kuchcik, M. (2020). Zanieczyszczenie powietrza w uzdrowiskach polskich – problem gmin uzdrowiskowych oraz kuracjuszy. Przegląd Geograficzny, 92(1), 109-134. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.1.7
MLA: Kuchcik, Magdalena. "Zanieczyszczenie powietrza w uzdrowiskach polskich – problem gmin uzdrowiskowych oraz kuracjuszy". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 1, 2020, pp. 109-134. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.1.7
Chicago: Kuchcik, Magdalena. "Zanieczyszczenie powietrza w uzdrowiskach polskich – problem gmin uzdrowiskowych oraz kuracjuszy". Przegląd Geograficzny 92, no. 1 (2020): 109-134. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.1.7
Harvard: Kuchcik, M. 2020. "Zanieczyszczenie powietrza w uzdrowiskach polskich – problem gmin uzdrowiskowych oraz kuracjuszy". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 1, pp. 109-134. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.1.7