Krzysztof Błażejczyk

Abstract:

W opracowaniu przedstawiono warunki cyrkulacyjne i wybrane charakterystyki opadów atmosferycznych oraz ich natężenie w Tatrach i Czarnohorze. Zbadano zależności natężenia opadów od cyrkulacji atmosferycznej. Wykonano porównanie opadów w badanych masywach w ciągu ostatnich lat, także w kontekście zmian cyrkulacji atmosferycznej. Oceniono, czy i na ile zmieniła się w badanym okresie intensywność  opadów. Zastosowano klasyfikację typów cyrkulacji atmosferycznej Niedźwiedzia (2017). Obliczono, roczne wartości wskaźników cyrkulacji P (przepływ zachód-wschód), S (przepływ południe-północ) i C (sytuacja cyklonalna/antycyklonalna). W opracowaniu wykorzystano dobowe sumy opadów ze stacji Pożyżewska (PO, 1451 m n.p.m., φ 48˚09'N i λ 24˚32'E) położonej na północno-wschodnim skłonie Czarnohory i stacji Hala Gąsienicowa (HG, 1520 m n.p.m., φ 49°14'N i λ 20°00'E) leżącej na północnym skłonie Tatr, za okres 1961-2015. Największe zmiany zaobserwowano w przypadku wskaźnika napływu strefowego P i wskaźnika cykloniczności C. Ogólnie, trend rocznych sum opadów jest dodatni, ale nie jest istotny statystycznie. Trend zmian liczby dni z opadem jest ujemny zarówno w Czarnohorze, jak i w Tatrach (-7,3 dni/10 lat i -7,59 dni/10 lat, odpowiednio). Natomiast trend zmian liczby dni z opadem o większym natężeniu, np. >10mm jest dodatni w Czarnohorze (+1,23 dni/10 lat) i ujemny w Tatrach (-0,6 dni/10 lat).

Keywords: cyrkulacja atmosferyczna, opady, góry, Tatry, Czarnohora, Karpaty

Oleh Skrynyk [o.skrynyk@uw.edu.pl], Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Krzysztof Błażejczyk [k.blaz@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN