Oleh Skrynyk

Abstract

W opracowaniu przedstawiono warunki cyrkulacyjne i wybrane charakterystyki opadów atmosferycznych oraz ich natężenie w Tatrach i Czarnohorze. Zbadano zależności natężenia opadów od cyrkulacji atmosferycznej. Wykonano porównanie opadów w analizowanych masywach w ciągu ostatnich lat, także w kontekście zmian cyrkulacji atmosferycznej. Oceniono, czy i na ile zmieniła się w badanym okresie intensywność opadów. Zastosowano klasyfikację typów cyrkulacji atmosferycznej Niedźwiedzia (2017). Obliczono, roczne wartości wskaźników cyrkulacji P (przepływ zachód-wschód), S (przepływ południe-północ) i C (sytuacja cyklonalna/antycyklonalna). W opracowaniu wykorzystano dobowe sumy opadów ze stacji Pożyżewska (PO, 1451 m n.p.m., φ 48˚09’N i λ 24˚32’E) położonej na północno-wschodnim skłonie Czarnohory i stacji Hala Gąsienicowa (HG, 1520 m n.p.m., φ 49°14’N i λ 20°00’E) leżącej na północnym skłonie Tatr, za okres 1961‑2015. Największe zmiany zaobserwowano w przypadku wskaźnika napływu strefowego P i wskaźnika cykloniczności C. Ogólnie, trend rocznych sum opadów jest dodatni, ale nie jest istotny statystycznie. Trend zmian liczby dni z opadem jest ujemny zarówno w Czarnohorze, jak i w Tatrach (-7,3 dni/10 lat i -7,59 dni/10 lat, odpowiednio). Natomiast trend zmian liczby dni z opadem o większym natężeniu, np. >10mm jest dodatni w Czarnohorze (+1,23 dni/10 lat) i ujemny w Tatrach (-0,6 dni/10 lat).

Keywords: opad orograficzny, góry, Karpaty, zmienność, trendy, zmiana klimatu

Oleh Skrynyk [o.skrynyk@uw.edu.pl]
Krzysztof Błażejczyk [k.blaz@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland

Citation

APA: Skrynyk, O., & Błażejczyk, K. (2021). Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na opady w Tatrach oraz Czarnohorze. Przegląd Geograficzny, 93(1), 43-58. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.1.3
MLA: Skrynyk, Oleh, and Błażejczyk, Krzysztof. "Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na opady w Tatrach oraz Czarnohorze". Przegląd Geograficzny, vol. 93, no. 1, 2021, pp. 43-58. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.1.3
Chicago: Skrynyk, Oleh, and Błażejczyk, Krzysztof. "Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na opady w Tatrach oraz Czarnohorze". Przegląd Geograficzny 93, no. 1 (2021): 43-58. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.1.3
Harvard: Skrynyk, O., & Błażejczyk, K. 2021. "Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na opady w Tatrach oraz Czarnohorze". Przegląd Geograficzny, vol. 93, no. 1, pp. 43-58. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.1.3