Maksym Łaszewski
Artykuły
Sezonowe zróżnicowanie temperatury wody na przykładzie wybranych rzek nizinnych Mazowsza
Przegląd Geograficzny (2020) tom 92, zeszyt 3, s. 391–408 | 
Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.5
Streszczenie
Celem opracowania była ocena sezonowego zróżnicowania temperatury wody trzech rzek nizinnych, położonych w centralnej Polsce. Materiał empiryczny pozyskano z monitoringu temperatury wody, prowadzonego za pomocą cyfrowych rejestratorów w sześciu punktach pomiarowych w okresie od 1 maja 2015 do 30 kwietnia 2019 r. z 30 minutowym krokiem czasowym. Tło hydrometeorologiczne monitoringu, odniesione do wielolecia 1989–2019, określono na podstawie danych ze stacji meteorologicznej Warszawa-Okęcie oraz posterunków wodowskazowych. Uzyskane wyniki wskazują, że sezonowy przebieg temperatury wody Jeziorki, Świdra oraz Utraty był zgodny z przebiegiem temperatury powietrza; we wszystkich punktach pomiarowych przeciętnie najwyższą temperaturą wody odznaczył się lipiec, natomiast najniższą – styczeń. Maksymalne wartości temperatury wody, przekraczające 25°C, notowano od czerwca do sierpnia, natomiast minimalne (0,0°C) – od listopada do marca. Największą zmienność temperatury wody zanotowano wiosną, tj. w kwietniu i maju, natomiast najmniejszą w okresie zimowym, a zwłaszcza w styczniu. Na podstawie analizy rozkładu statystycznego oraz grupowania temperatury wody metodą aglomeracji zidentyfikowano w ciągu roku cztery okresy, charakteryzujące się odmiennymi cechami termicznymi. Wartości współczynników korelacji, opisujących związek temperatury wody i temperatury powietrza, wskazały na zróżnicowaną sezonowo zależność temperatury wody od warunków meteorologicznych. Związek ten był wyraźnie silniejszy w okresie wiosennego wzrostu i jesiennego spadku temperatury wody, natomiast słabszy w miesiącach zimowych i letnich.
Słowa kluczowe: temperatura wody, sezonowe zróżnicowanie, monitoring, cieki nizinne, Nizina Mazowiecka
[m.laszewski@uw.edu.pl], Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Cytowanie
APA: Łaszewski, M. (2020). Sezonowe zróżnicowanie temperatury wody na przykładzie wybranych rzek nizinnych Mazowsza. Przegląd Geograficzny, 92(3), 391–408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.5
MLA: Łaszewski, Maksym. "Sezonowe zróżnicowanie temperatury wody na przykładzie wybranych rzek nizinnych Mazowsza". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 3, 2020, pp. 391–408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.5
Chicago: Łaszewski, Maksym. "Sezonowe zróżnicowanie temperatury wody na przykładzie wybranych rzek nizinnych Mazowsza". Przegląd Geograficzny 92, no. 3 (2020): 391–408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.5
Harvard: Łaszewski, M. 2020. "Sezonowe zróżnicowanie temperatury wody na przykładzie wybranych rzek nizinnych Mazowsza". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 3, pp. 391–408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.3.5
Przegląd Geograficzny (2019) tom 91, zeszyt 1, s. 121-138 | Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.1.6
Streszczenie Celem opracowania było określenie przestrzennego i sezonowego zróżnicowania wybranych cech jakości wody w zlewni zurbanizowanej. Pomiary terenowe przeprowadzono w silnie przekształconej zlewni Potoku Służewieckiego, będącego największym dopływem Wisły płynącym w granicach Warszawy. Od listopada 2017 do października 2018 r. w regularnym cyklu dwutygodniowym łącznie w 11 punktach pomiarowych oznaczono temperaturę wody, nasycenie wody tlenem, przewodnictwo elektryczne oraz odczyn, natomiast w cyklu miesięcznym – stężenie azotanów NO3 i fosforanów PO4 . Wyniki wskazały, że główną przyczyną przestrzennego zróżnicowania reżimu fizyczno-chemicznego Potoku Służewieckiego są przepływowe zbiorniki wodne, powodujące przekształcenie warunków termiczno-tlenowych oraz unieruchomienie jonów. Wyraźny wpływ na jakość wód Potoku Służewieckiego miały także jego dopływy oraz funkcjonowanie lotniskowej oczyszczalni wód opadowych. Stwierdzono wyraźne sezonowe zróżnicowanie cech fizyczno-chemicznych, uzależnione od warunków meteorologicznych i hydrologicznych, cyklu wegetacyjnego organizmów fotosyntetyzujących oraz zmian antropopresji.
Słowa kluczowe: jakość wody, paramentry fizyczno-chemiczne, antropopresja, Potok Służewiecki, zlewnia zurbanizowana
[aj.halas@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
[czarnecka@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
[m.laszewski@uw.edu.pl], Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Cytowanie
APA: Halaś, A., Czarnecka, K., Piasecki, K., & Łaszewski, M. (2019). Przestrzenne i sezonowe zróżnicowanie wybranych parametrów jakości wody w zlewni zurbanizowanej na przykładzie Potoku Służewieckiego. Przegląd Geograficzny, 91(1), 121-138. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.1.6
MLA: Halaś, Agnieszka, et al. "Przestrzenne i sezonowe zróżnicowanie wybranych parametrów jakości wody w zlewni zurbanizowanej na przykładzie Potoku Służewieckiego". Przegląd Geograficzny, vol. 91, no. 1, 2019, pp. 121-138. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.1.6
Chicago: Halaś, Agnieszka, Czarnecka, Kaja, Piasecki, Krzysztof, and Łaszewski, Maksym. "Przestrzenne i sezonowe zróżnicowanie wybranych parametrów jakości wody w zlewni zurbanizowanej na przykładzie Potoku Służewieckiego". Przegląd Geograficzny 91, no. 1 (2019): 121-138. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.1.6
Harvard: Halaś, A., Czarnecka, K., Piasecki, K., & Łaszewski, M. 2019. "Przestrzenne i sezonowe zróżnicowanie wybranych parametrów jakości wody w zlewni zurbanizowanej na przykładzie Potoku Służewieckiego". Przegląd Geograficzny, vol. 91, no. 1, pp. 121-138. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.1.6