Helena Boniecka

Streszczenie

artykule dokonano przeglądu literatury omawiającej problematykę sztucznego zasilania polskich brzegów morskich. Uporządkowano i wykorzystano informacje z różnych źródeł o przebiegu prac ochronnych wykonywanych metodą sztucznego zasilania w latach 1980‑2014. Stosowana na świecie od wielu lat, w Polsce znalazła szerokie zastosowanie od końca lat 80. ubiegłego wieku. W okresie 1980‑2014 na polskich brzegach morskich i na brzegach zalewów odłożono łącznie około 32,2 mln m³ materiału osadowego. Odbudowano strefę brzegową, w tym plaże i wydmy, ważne z punktu widzenia kształtowania i wykorzystania przestrzeni nadmorskiej. Działania te powstrzymały brzeg przed erozją, która postępuje nadal, kosztem odkładanego osadu piaszczystego, co wymaga dalszej kontynuacji prac. Szczególną uwagę poświęcono pracom zasileniowym prowadzonym na Półwyspie Helskim, dla którego po intensywnych sztormach na przełomie 1988 i 1989 r. istniało realne zagrożenie przerwania w jego części nasadowej i centralnej. W okresie 1989‑1993 zrealizowano masowe sztuczne zasilanie, które powstrzymało dalszą erozję brzegów półwyspu. Średnioroczne zasilanie wynosiło 1,24 mln m³. Zastosowanie metody sztucznego zasilania przez zwiększenie parametrów morfologicznych wydm i plaż pozwoliło na szybkie zabezpieczenie zagrożonych odcinków. Po okresie masowego zasilania od 1994 r. prowadzone jest zasilanie wyrównawcze, którego wielkość zależy od intensywności oddziaływania hydrodynamicznego w strefie brzegowej. W analizowanym okresie ponad 50% całej objętości sztucznego zasilania polskich brzegów morskich przypadła na odmorskie brzegi Półwyspu Helskiego. Zgromadzony materiał pomiarowy pozwolił na ocenę morfodynamiki brzegów półwyspu w warunkach realizacji Programu ochrony brzegów morskich przez pryzmat zmian kubatury osadów zgromadzonych na odcinkach brzegu zasilanych materiałem ze złóż podmorskich oraz jego stabilności w warunkach zachodzących zmian klimatu. Prezentowany artykuł omawia również propozycje zasad i warunków realizacji ochrony polskich brzegów morskich metodą sztucznego zasilania.

Słowa kluczowe: sztuczne zasilanie, brzeg morski, erozja, deficyt osadów strefy brzegowej, kubatura osadów

Helena Boniecka [helena.boniecka@im.umg.edu.pl], Uniwersytet Morski w Gdyni, Instytut Morski

Cytowanie

APA: Boniecka, H. (2022). Współczesne doświadczenia i trendy w stosowaniu sztucznego zasilania polskich brzegów morskich i zalewów ze szczególnym uwzględnieniem Półwyspu Helskiego. Przegląd Geograficzny, 94(1), 31-57. https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.1.2
MLA: Boniecka, Helena. "Współczesne doświadczenia i trendy w stosowaniu sztucznego zasilania polskich brzegów morskich i zalewów ze szczególnym uwzględnieniem Półwyspu Helskiego". Przegląd Geograficzny, vol. 94, no. 1, 2022, pp. 31-57. https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.1.2
Chicago: Boniecka, Helena. "Współczesne doświadczenia i trendy w stosowaniu sztucznego zasilania polskich brzegów morskich i zalewów ze szczególnym uwzględnieniem Półwyspu Helskiego". Przegląd Geograficzny 94, no. 1 (2022): 31-57. https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.1.2
Harvard: Boniecka, H. 2022. "Współczesne doświadczenia i trendy w stosowaniu sztucznego zasilania polskich brzegów morskich i zalewów ze szczególnym uwzględnieniem Półwyspu Helskiego". Przegląd Geograficzny, vol. 94, no. 1, pp. 31-57. https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.1.2