Przegląd Geograficzny (2024) tom 96, zeszyt 1
Klasyfikacje małych miast w Polsce – ujęcia metodologiczne i ich rezultaty
Przegląd Geograficzny (2024) tom 96, zeszyt 1, s. 49-71
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2024.1.3
Streszczenie
Celem opracowania jest przedstawienie trzech podejść do klasyfikacji małych miast w Polsce i wstępna interpretacja uzyskanych wyników tych klasyfikacji. Badane są jednostki osadnicze posiadające prawa miejskie i liczące mniej niż 20 tys. mieszkańców. W 2019 r. w Polsce było 722 małych miast. Klasyfikację morfologiczną oparto na Bazie Danych Obiektów Topograficznych w zakresie pokrycia terenu w granicach administracyjnych miast i wyodrębniono cztery klasy jednostek: miasta osiedla, miasta przemysłowe, miasta wytchnienia i miasta dychotomii. W podejściu funkcjonalno-morfologicznym wykorzystano tę samą bazę danych i wyodrębniono inną metodą trzy podstawowe kategorie miast (monofunkcyjne, wielofunkcyjne i oligofunkcyjne), które następnie uszczegółowiono w postaci subkategorii. W klasyfikacji wielokryterialnej wykorzystano równocześnie trzy kryteria klasyfikacji (uwarunkowania strukturalne, czynniki lokalizacyjne i hierarchię administracyjną małych miast), co umożliwiło wyodrębnienie 9 kategorii miast. Uzyskane wyniki dają możliwość wszechstronnej analizy i interpretacji zróżnicowania rozmieszczenia miast, co przedstawiono na przykładach w końcowym rozdziale tego opracowania.
Słowa kluczowe: małe miasta, klasyfikacja, zróżnicowanie przestrzenne, funkcje społeczno-gospodarcze, Polska
[jbanski@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN; Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Instytut Geografii i Nauk o Środowisku
[m.mazur@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
[d.mazurek@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
Cytowanie
APA: Bański, J., Mazur, M., & Mazurek, D. (2024). Klasyfikacje małych miast w Polsce – ujęcia metodologiczne i ich rezultaty. Przegląd Geograficzny, 96(1), 49-71. https://doi.org/10.7163/PrzG.2024.1.3
MLA: Bański, Jerzy, et al. "Klasyfikacje małych miast w Polsce – ujęcia metodologiczne i ich rezultaty". Przegląd Geograficzny, vol. 96, no. 1, 2024, pp. 49-71. https://doi.org/10.7163/PrzG.2024.1.3
Chicago: Bański, Jerzy, Mazur, Marcin and Mazurek, Damian. "Klasyfikacje małych miast w Polsce – ujęcia metodologiczne i ich rezultaty". Przegląd Geograficzny 96, no. 1 (2024): 49-71. https://doi.org/10.7163/PrzG.2024.1.3
Harvard: Bański, J., Mazur, M., & Mazurek, D. 2024. "Klasyfikacje małych miast w Polsce – ujęcia metodologiczne i ich rezultaty". Przegląd Geograficzny, vol. 96, no. 1, pp. 49-71. https://doi.org/10.7163/PrzG.2024.1.3