Małgorzata Kijowska-Strugała

Abstract:

Wieloletnia analiza (1988‑2017) przepływów wody w dwóch zlewniach pogórskich (Skawinka i Stobnica) i dwóch beskidzkich (Soła i Osława) w polskich Karpatach umożliwiła rozpoznanie czasu trwania przepływów niżówkowych i niedoboru odpływu w nawiązaniu do zmian pokrycia terenu i użytkowania ziemi. W wybranych zlewniach, w okresie 30 lat odnotowano zmniejszenie powierzchni gruntów ornych oraz wzrost powierzchni użytków zielonych, lasów oraz obszarów zabudowanych. Stwierdzono większą podatność na wystąpienie niżówki całkowitej w zlewniach beskidzkich, w których czas trwania przepływów niżówkowych i niedobór odpływu był większy niż w zlewniach pogórskich. Równocześnie zlewnie beskidzkie są mniej podatne na wystąpienie niżówki głębokiej, z powodu większej lesistości i przepuszczalności pokryw glebowo-zwietrzelinowych. W ujęciu regionalnym stwierdzono zwiększający się czas trwania przepływów niżówkowych i niedobór odpływu w zlewniach położonych we wschodniej części badanego obszaru (zlewnie Stobnicy i Osławy), spowodowane nasileniem się w tym obszarze kontynentalnych cech klimatu.

Keywords: przepływ niżówkowy, metoda odcięcia, wskaźnik suchości klimatu, zmiany pokrycia terenu i użytkowania ziemi, polskie Karpaty

Witold Bochenek [witold.bochenek@zg.pan.krakow.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
Małgorzata Kijowska-Strugała [mkijowska@zg.pan.krakow.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN