Tadeusz Chmielewski

Streszczenie

Europejska Konwencja Krajobrazowa – najważniejszy dokument Komisji Europejskiej dotyczący ochrony i kształtowania krajobrazu, zobowiązała wszystkie ratyfikujące ją strony do: zidentyfikowania swoich krajobrazów na całym terytorium kraju; przeanalizowania ich charakterystyk oraz przekształcających je sił i presji; dokonania oceny tak zidentyfikowanych krajobrazów. Celem niniejszego artykułu jest przegląd teoretyczno-metodycznych założeń dotychczasowych typologicznych podziałów krajobrazów w różnym stopniu przekształcanych przez człowieka i na tym tle prezentacja autorskiej koncepcji typologii krajobrazów aktualnych, obejmujących łącznie tzw. krajobrazy „przyrodnicze” i „kulturowe” występujące obecnie w Polsce. Przedstawiona propozycja jest rozwinięciem jednego z nurtów prac nad ogólnopolskim projektem „Identyfikacja i ocena krajobrazów – metodyka oraz główne założenia”. Proponowana klasyfikacja oparta jest na dwóch głównych grupach kryteriów: (1) skali antropogenicznego przekształcenia krajobrazu; (2) dominacji określonych form pokrycia oraz struktury i intensywności zagospodarowania terenu. W sumie, na podstawie analizy obecnego zróżnicowania krajobrazów Polski, wyróżniono 3 grupy, 15 typów oraz 49 podtypów krajobrazów aktualnych. Przewidziano także możliwość wyodrębniania czwartego, najbardziej szczegółowego poziomu klasyfikacji – tj. form krajobrazów. Typologia ta może i powinna znaleźć zastosowanie podczas realizacji audytu krajobrazowego, do wykonania którego zobowiązuje uchwalona w 2015 r. tzw. „Ustawa Krajobrazowa”.

Słowa kluczowe: typologia krajobrazu, krajobrazy aktualne, Europejska Konwencja Krajobrazowa, audyt krajobrazowy

Urszula Myga-Piątek, University of Silesia Faculty of Earth Sciences Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec: Poland
Jerzy Solon [j.solon@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland

Cytowanie

APA: Chmielewski, T., Myga-Piątek, U., & Solon, J. (2015). Typologia aktualnych krajobrazów Polski. Przegląd Geograficzny, 87(3), 377-408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.3.0
MLA: Chmielewski, Tadeusz, et al. "Typologia aktualnych krajobrazów Polski". Przegląd Geograficzny, vol. 87, no. 3, 2015, pp. 377-408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.3.0
Chicago: Chmielewski, Tadeusz, Myga-Piątek, Urszula, and Solon, Jerzy. "Typologia aktualnych krajobrazów Polski". Przegląd Geograficzny 87, no. 3 (2015): 377-408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.3.0
Harvard: Chmielewski, T., Myga-Piątek, U., & Solon, J. 2015. "Typologia aktualnych krajobrazów Polski". Przegląd Geograficzny, vol. 87, no. 3, pp. 377-408. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.3.0