Stanisław Kędzia
Artykuły
Zapis zmian klimatu w ostatnich 200 latach w morfodynamice stoków oraz kriosferze Tatr i Karkonoszy
Przegląd Geograficzny (2017) tom 89, zeszyt 3, s. 353-376 | 
Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2017.3.1
Streszczenie Zmiany klimatu w ciągu ostatnich 200 lat miały istotny wpływ na morfodynamikę stoków. Szczególnie odzwierciedliły się w aktywności spływów gruzowych, zarówno w Tatrach, jak i w Karkonoszach. Okresami największej aktywności spływów gruzowych w obu masywach górskich był koniec małej epoki lodowej oraz ostatnie 20-30 lat. Zmiany klimatu miały również duży wpływ na wielkość wieloletnich płatów śnieżnych, które największą miąższość osiągnęły, podobnie jak lodowce alpejskie, w małej epoce lodowej. Pomimo różnic klimatycznych pomiędzy Tatrami i Karkonoszami, związanych głównie z wysokością bezwzględną i położeniem geograficznym, zgodność przebiegu zmian omawianych w tej pracy procesów morfogenetycznych nawiązuje do stwierdzonej przez klimatologów i dendrochronologów równoleżnikowej telekoneksji.
Słowa kluczowe: Tatry, Karkonosze, kriosfera, spływy gruzowe
[kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland
Cytowanie
APA: Kędzia, S. (2017). Zapis zmian klimatu w ostatnich 200 latach w morfodynamice stoków oraz kriosferze Tatr i Karkonoszy. Przegląd Geograficzny, 89(3), 353-376. https://doi.org/10.7163/PrzG.2017.3.1
MLA: Kędzia, Stanisław. "Zapis zmian klimatu w ostatnich 200 latach w morfodynamice stoków oraz kriosferze Tatr i Karkonoszy". Przegląd Geograficzny, vol. 89, no. 3, 2017, pp. 353-376. https://doi.org/10.7163/PrzG.2017.3.1
Chicago: Kędzia, Stanisław. "Zapis zmian klimatu w ostatnich 200 latach w morfodynamice stoków oraz kriosferze Tatr i Karkonoszy". Przegląd Geograficzny 89, no. 3 (2017): 353-376. https://doi.org/10.7163/PrzG.2017.3.1
Harvard: Kędzia, S. 2017. "Zapis zmian klimatu w ostatnich 200 latach w morfodynamice stoków oraz kriosferze Tatr i Karkonoszy". Przegląd Geograficzny, vol. 89, no. 3, pp. 353-376. https://doi.org/10.7163/PrzG.2017.3.1
Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych
Przegląd Geograficzny (2016) tom 88, zeszyt 3, s. 401-416 | Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
Streszczenie W latach 2011-2012 oraz 2014 r. prowadzono datowania lichenometryczne form utworzonych przez spływy gruzowe w karkonoskich kotłach polodowcowych: Wielkim Śnieżnym Kotle, Czarnym Kotle Jagniątkowskim, Kotle Małego Stawu, Kotle Łomniczki oraz niszy niwalnej Białego Jaru. Celem tych pomiarów było zbadanie aktywności spływów gruzowych w ostatnich 150 latach. Na podstawie przeprowadzonego datowania lichenometrycznego wydzielono trzy fazy aktywności spływów gruzowych w Karkonoszach. Pierwszą fazę, związaną z małą epoką lodową, charakteryzowała duża aktywność badanych procesów. Zakończyła się ona, podobnie jak w Tatrach, w latach 1920. Po niej nastał okres względnego spokoju, przerywany niewielką liczbą epizodów występowania spływów w latach 1930., 1940. i w roku 1964. Kolejna faza wzmożonej aktywności transportu materiału skalnego w obrębie form utworzonych przez spływy, włączając również nowe spływy gruzowe, rozpoczęła się w latach 1980. i trwa do dziś.
Słowa kluczowe: cyrki polodowcowe, spływy gruzowe, datowania lichenometryczne, Karkonosze
[kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland
Cytowanie
APA: Kędzia, S., & Parzóch, K. (2016). Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych. Przegląd Geograficzny, 88(3), 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
MLA: Kędzia, Stanisław, and Parzóch, Krzysztof. "Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
Chicago: Kędzia, Stanisław, and Parzóch, Krzysztof. "Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
Harvard: Kędzia, S., & Parzóch, K. 2016. "Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
Odpowiedź na krytyczne uwagi W. Dobińskiego do mojego artykułu
Przegląd Geograficzny (2015) tom 87, zeszyt 3, s. 559-563 | Pełny tekst
Słowa kluczowe: wieloletnia zmarzlina, sezonowe przemarzanie gruntu, Tatry
[kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland
Cytowanie
APA: Kędzia, S. (2015). Odpowiedź na krytyczne uwagi W. Dobińskiego do mojego artykułu. Przegląd Geograficzny, 87(3), 559-563. https://doi.org/
MLA: Kędzia, Stanisław. "Odpowiedź na krytyczne uwagi W. Dobińskiego do mojego artykułu". Przegląd Geograficzny, vol. 87, no. 3, 2015, pp. 559-563. https://doi.org/
Chicago: Kędzia, Stanisław. "Odpowiedź na krytyczne uwagi W. Dobińskiego do mojego artykułu". Przegląd Geograficzny 87, no. 3 (2015): 559-563. https://doi.org/
Harvard: Kędzia, S. 2015. "Odpowiedź na krytyczne uwagi W. Dobińskiego do mojego artykułu". Przegląd Geograficzny, vol. 87, no. 3, pp. 559-563. https://doi.org/
Zarys historii badań przemarzania gruntu i wieloletniej zmarzliny w polskiej części Tatr
Przegląd Geograficzny (2015) tom 87, zeszyt 1, s. 53-69 | Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.1.3
Słowa kluczowe: wieloletnia zmarzlina, przemarzanie gruntu, Tatry
[kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland
Cytowanie
APA: Kędzia, S. (2015). Zarys historii badań przemarzania gruntu i wieloletniej zmarzliny w polskiej części Tatr. Przegląd Geograficzny, 87(1), 53-69. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.1.3
MLA: Kędzia, Stanisław. "Zarys historii badań przemarzania gruntu i wieloletniej zmarzliny w polskiej części Tatr". Przegląd Geograficzny, vol. 87, no. 1, 2015, pp. 53-69. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.1.3
Chicago: Kędzia, Stanisław. "Zarys historii badań przemarzania gruntu i wieloletniej zmarzliny w polskiej części Tatr". Przegląd Geograficzny 87, no. 1 (2015): 53-69. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.1.3
Harvard: Kędzia, S. 2015. "Zarys historii badań przemarzania gruntu i wieloletniej zmarzliny w polskiej części Tatr". Przegląd Geograficzny, vol. 87, no. 1, pp. 53-69. https://doi.org/10.7163/PrzG.2015.1.3
Nowa krzywa lichenometryczna dla polskiej części Karpat
Przegląd Geograficzny (2013) tom 85, zeszyt 1, s. 53-63 | Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.1.4
Słowa kluczowe: porosty, datowania lichenometryczne, krzywe lichenometryczne, Tatry
[kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland
Cytowanie
APA: Kędzia, S. (2013). Nowa krzywa lichenometryczna dla polskiej części Karpat. Przegląd Geograficzny, 85(1), 53-63. https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.1.4
MLA: Kędzia, Stanisław. "Nowa krzywa lichenometryczna dla polskiej części Karpat". Przegląd Geograficzny, vol. 85, no. 1, 2013, pp. 53-63. https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.1.4
Chicago: Kędzia, Stanisław. "Nowa krzywa lichenometryczna dla polskiej części Karpat". Przegląd Geograficzny 85, no. 1 (2013): 53-63. https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.1.4
Harvard: Kędzia, S. 2013. "Nowa krzywa lichenometryczna dla polskiej części Karpat". Przegląd Geograficzny, vol. 85, no. 1, pp. 53-63. https://doi.org/10.7163/PrzG.2013.1.4
Przegląd Geograficzny (2009) tom 81, zeszyt 1, s. 75-91 | Pełny tekst
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.4.3
Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki zimowego monitoringu temperatury powierzchni gruntu w piętrze alpejskim Tatr, na stanowiskach, w których wcześniej udokumentowano istnienie lub brak wieloletniej zmarzliny. Świadczą one, że (1) konwencjonalna interpretacja wyników kartowania wieloletniej zmarzliny metodą BTS może być zawodna; (2) współczesna wieloletnia zmarzlina w piętrze alpejskim Tatr rozwija się zarówno pod cienką jak i pod grubą pokrywą śnieżną, a jej istnienie może być związane głównie z lokalną cyrkulacją zimnego powietrza nad powierzchnią terenu.
Słowa kluczowe: wieloletnia zmarzlina, temperatura powierzchni gruntu, BTS, Tatry
[bogdan.gadek@us.edu.pl], Institute of Earth Sciences, University of Silesia in Katowice ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec: Poland
[kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland
Cytowanie
APA: Gądek, B., & Kędzia, S. (2009). Problemy detekcji wieloletniej zmarzliny na podstawie temperatury u spągu zimowej pokrywy śnieżnej na przykładzie Tatr. Przegląd Geograficzny, 81(1), 75-91. https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.4.3
MLA: Gądek, Bogdan, and Kędzia, Stanisław. "Problemy detekcji wieloletniej zmarzliny na podstawie temperatury u spągu zimowej pokrywy śnieżnej na przykładzie Tatr". Przegląd Geograficzny, vol. 81, no. 1, 2009, pp. 75-91. https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.4.3
Chicago: Gądek, Bogdan, and Kędzia, Stanisław. "Problemy detekcji wieloletniej zmarzliny na podstawie temperatury u spągu zimowej pokrywy śnieżnej na przykładzie Tatr". Przegląd Geograficzny 81, no. 1 (2009): 75-91. https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.4.3
Harvard: Gądek, B., & Kędzia, S. 2009. "Problemy detekcji wieloletniej zmarzliny na podstawie temperatury u spągu zimowej pokrywy śnieżnej na przykładzie Tatr". Przegląd Geograficzny, vol. 81, no. 1, pp. 75-91. https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.4.3