Przegląd Geograficzny (2016) tom 88, zeszyt 3

Streszczenie W pracy omówiono wielkość zachmurzenia w relacji z typami cyrkulacji atmosfery dla wybranych stacji meteorologicznych na Spitsbergenie. Materiał badawczy stanowiły średnie dobowe wartości zachmurzenia z trzech stacji meteorologicznych: Ny-Ålesund, Svalbard Lufthavn i Hornsund. Analiza objęła 31-letni okres obserwacji (1983-2013). Obliczono średnie, maksymalne oraz minimalne wielkości zachmurzenia w poszczególnych typach cyrkulacji. Uwzględniono również dni o charakterystycznym zachmurzeniu (bezchmurne, pogodne, pochmurne oraz z całkowitym zachmurzeniem) i zbadano prawdopodobieństwo warunkowe ich wystąpienia. Przeprowadzona analiza wykazała, że w kształtowaniu wielkości zachmurzenia na Spitsbergenie ważną rolę odgrywa nie tylko charakter układu, ale przede wszystkim kierunek adwekcji mas powietrza. Pomimo niewielkich odległości dzielących rozpatrywane stacje, badany obszar cechuje się znacznym zróżnicowaniem wielkości zachmurzenia i liczby dni charakterystycznych w ciągu roku oraz w zdefiniowanych sezonach.

Słowa kluczowe: wielkość zachmurzenia, cyrkulacja atmosferyczna, Spitsbergen, Arktyka

Oskar Lipiński, Department of Climatology, Faculty of Earth Sciences University of Silesia in Katowice Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec: Poland
Ewa Łupikasza, Department of Climatology, Faculty of Earth Sciences, University of Silesia, Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec, Poland

Cytowanie

APA: Lipiński, O., & Łupikasza, E. (2016). Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu wielkości zachmurzenia ogólnego na Spitsbergenie (1983-2013). Przegląd Geograficzny, 88(3), 317-337. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.2
MLA: Lipiński, Oskar, and Łupikasza, Ewa. "Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu wielkości zachmurzenia ogólnego na Spitsbergenie (1983-2013)". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 317-337. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.2
Chicago: Lipiński, Oskar, and Łupikasza, Ewa. "Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu wielkości zachmurzenia ogólnego na Spitsbergenie (1983-2013)". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 317-337. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.2
Harvard: Lipiński, O., & Łupikasza, E. 2016. "Rola cyrkulacji atmosfery w kształtowaniu wielkości zachmurzenia ogólnego na Spitsbergenie (1983-2013)". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 317-337. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.2

Streszczenie W artykule przedstawiono nieścisłości związane z klasyfikacją lodu, których skutkiem są poważne trudności w jednoznacznym określeniu granic i powierzchni Antarktydy, a tym samym w traktowaniu Antarktydy jako kontynentu. Zmiana klasyfikacji lodu i przeniesienie go z hydrosfery do litosfery pozwoliłaby na ujednolicenie i uporządkowanie badań lodu we wszystkich subdyscyplinach z zakresu nauk o Ziemi.

Słowa kluczowe: Antarktyda, granice, lód, kontynenty

Cytowanie

APA: Dobiński, W. (2016). Klasyfikacja lodu jako podstawa do określenia granic i powierzchni Antarktydy. Przegląd Geograficzny, 88(3), 339-351. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.3
MLA: Dobiński, Wojciech. "Klasyfikacja lodu jako podstawa do określenia granic i powierzchni Antarktydy". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 339-351. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.3
Chicago: Dobiński, Wojciech. "Klasyfikacja lodu jako podstawa do określenia granic i powierzchni Antarktydy". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 339-351. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.3
Harvard: Dobiński, W. 2016. "Klasyfikacja lodu jako podstawa do określenia granic i powierzchni Antarktydy". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 339-351. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.3

Streszczenie Celem pracy jest charakterystyka wystąpień trąb powietrznych w Europie i w Polsce w latach 1998-2013. Zwrócono uwagę na rozkład przestrzenny trąb powietrznych na kontynencie europejskim i na terenie Polski. Przeanalizowano liczbę raportów o trąbach powietrznych w poszczególnych latach, miesiącach, porach roku i porach dnia, dokonano porównania wyników pomiędzy Europą a Polską. Do określenia siły trąb powietrznych użyto skal Fujity oraz Torro. Zbadano zagadnienia: szerokości pasów zniszczeń, kierunków przemieszczania się trąb powietrznych oraz zależności pomiędzy liczbą zgłoszeń trąb powietrznych a ukształtowaniem powierzchni terenu.

Słowa kluczowe: trąby powietrzne, Europa, Polska, skala Fujity, skala Torro, ukształtowanie powierzchni terenu

Cytowanie

APA: Wieczorek, L. (2016). Zmienność czasowo-przestrzenna występowania trąb powietrznych w Europie i w Polsce w latach 1998-2013. Przegląd Geograficzny, 88(3), 353-368. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.4
MLA: Wieczorek, Luiza. "Zmienność czasowo-przestrzenna występowania trąb powietrznych w Europie i w Polsce w latach 1998-2013". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 353-368. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.4
Chicago: Wieczorek, Luiza. "Zmienność czasowo-przestrzenna występowania trąb powietrznych w Europie i w Polsce w latach 1998-2013". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 353-368. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.4
Harvard: Wieczorek, L. 2016. "Zmienność czasowo-przestrzenna występowania trąb powietrznych w Europie i w Polsce w latach 1998-2013". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 353-368. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.4

Streszczenie Praca dotyczy oceny warunków pogodowych na obszarze Polski środkowo-zachodniej do celów turystyczno-rekreacyjnych przy wykorzystaniu biotermiczno-meteorologicznej klasyfikacji warunków pogodowych składającej się z typów, podtypów i klas pogody. Obliczenia przeprowadzono na podstawie danych meteorologicznych z południowego terminu pomiarowego (12.00 UTC) z okresu 1971-2006. W rozpatrywanych latach wystąpiło od 112 (Gorzów Wlkp.) do 130 (Słubice, Koło) różnych rodzajów pogody będących kombinacją jej typów, podtypów i klas. Ze wszystkich wyznaczonych typów pogody, 20 najczęściej występujących decydowało o warunkach pogodowych w ponad 80% dni w roku. Największą różnorodnością warunków pogodowych odznacza się lato, a najmniejszą zima. W pracy obliczono także wskaźnik WEI(avg), na podstawie którego wydzielono okresy najbardziej odpowiednie do kąpieli słonecznych i powietrznych oraz do rekreacji związanej z umiarkowaną i intensywną aktywnością.

Słowa kluczowe: bioklimat, Polska Środkowo-Zachodnia, typy pogody, warunki biotermiczne, wskaźnik oceny pogody

Agnieszka Mąkosza [agnieszka.makosza@zut.edu.pl]

Cytowanie

APA: Mąkosza, A. (2016). Zastosowanie biometeorologicznej klasyfikacji warunków pogodowych w rekreacji i turystyce w Polsce środkowo-zachodniej. Przegląd Geograficzny, 88(3), 369-382. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.5
MLA: Mąkosza, Agnieszka. "Zastosowanie biometeorologicznej klasyfikacji warunków pogodowych w rekreacji i turystyce w Polsce środkowo-zachodniej". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 369-382. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.5
Chicago: Mąkosza, Agnieszka. "Zastosowanie biometeorologicznej klasyfikacji warunków pogodowych w rekreacji i turystyce w Polsce środkowo-zachodniej". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 369-382. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.5
Harvard: Mąkosza, A. 2016. "Zastosowanie biometeorologicznej klasyfikacji warunków pogodowych w rekreacji i turystyce w Polsce środkowo-zachodniej". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 369-382. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.5

Streszczenie W pracy wykorzystano miesięczne temperatury wody z 15 jezior rozmieszczonych na Pojezierzu Pomorskim, Pojezierzu Mazurskim i Pojezierzu Wielkopolskim, za podstawowy okres 2005-2015. Na większości badanych jezior średnia miesięczna temperatura wody w najcieplejszym miesiącu – lipcu wynosi od 21,0° do 22,0°C – to wartości wyższe o około 2,0°C w porównaniu z temperaturą powietrza. Średni potencjalny sezon kąpielowy z temperaturą wody 18°C – trwa od 76 do 100 dni, a z temperaturą wody 20°C – od 50 do 70 dni. Najkorzystniejsze warunki termiczne do kąpieli na jeziorach występują na Pojezierzu Lubuskim oraz w południowo-zachodniej części Pojezierzy Pomorskiego i Mazurskiego, a mniej korzystne na Pojezierzu Kaszubskim i Pojezierzu Suwalskim.

Słowa kluczowe: jeziora, temperatura wód, pojezierza, sezon kąpielowy, rozkład czasowy i przestrzenny

Cytowanie

APA: Koźmiński, C., & Michalska, B. (2016). Ocena temperatury wody w jeziorach i długości sezonu kąpielowego na pojezierzach w Polsce. Przegląd Geograficzny, 88(3), 383-400. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.6
MLA: Koźmiński, Czesław, and Michalska, Bożena. "Ocena temperatury wody w jeziorach i długości sezonu kąpielowego na pojezierzach w Polsce". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 383-400. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.6
Chicago: Koźmiński, Czesław, and Michalska, Bożena. "Ocena temperatury wody w jeziorach i długości sezonu kąpielowego na pojezierzach w Polsce". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 383-400. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.6
Harvard: Koźmiński, C., & Michalska, B. 2016. "Ocena temperatury wody w jeziorach i długości sezonu kąpielowego na pojezierzach w Polsce". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 383-400. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.6

Streszczenie W latach 2011-2012 oraz 2014 r. prowadzono datowania lichenometryczne form utworzonych przez spływy gruzowe w karkonoskich kotłach polodowcowych: Wielkim Śnieżnym Kotle, Czarnym Kotle Jagniątkowskim, Kotle Małego Stawu, Kotle Łomniczki oraz niszy niwalnej Białego Jaru. Celem tych pomiarów było zbadanie aktywności spływów gruzowych w ostatnich 150 latach. Na podstawie przeprowadzonego datowania lichenometrycznego wydzielono trzy fazy aktywności spływów gruzowych w Karkonoszach. Pierwszą fazę, związaną z małą epoką lodową, charakteryzowała duża aktywność badanych procesów. Zakończyła się ona, podobnie jak w Tatrach, w latach 1920. Po niej nastał okres względnego spokoju, przerywany niewielką liczbą epizodów występowania spływów w latach 1930., 1940. i w roku 1964. Kolejna faza wzmożonej aktywności transportu materiału skalnego w obrębie form utworzonych przez spływy, włączając również nowe spływy gruzowe, rozpoczęła się w latach 1980. i trwa do dziś.

Słowa kluczowe: cyrki polodowcowe, spływy gruzowe, datowania lichenometryczne, Karkonosze

Stanisław Kędzia [kedzia@zg.pan.krakow.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland

Cytowanie

APA: Kędzia, S., & Parzóch, K. (2016). Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych. Przegląd Geograficzny, 88(3), 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
MLA: Kędzia, Stanisław, and Parzóch, Krzysztof. "Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, 2016, pp. 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
Chicago: Kędzia, Stanisław, and Parzóch, Krzysztof. "Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych". Przegląd Geograficzny 88, no. 3 (2016): 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0
Harvard: Kędzia, S., & Parzóch, K. 2016. "Aktywność spływów gruzowych w polskiej części Karkonoszy w świetle badań lichenometrycznych". Przegląd Geograficzny, vol. 88, no. 3, pp. 401-416. https://doi.org/10.7163/PrzG.2016.3.0