Tadeusz Stryjakiewicz
Articles
Przegląd Geograficzny (2023) tom 95, zeszyt 4, pp. 343-367 | 
Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.1
Abstract
Celem artykułu jest określenie płaszczyzn problemowo-przedmiotowych dotyczących ujmowania perspektywy prawnej w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Dla potrzeb realizacji tego celu najpierw wskazano ogólne relacje występujące między naukami geograficznymi i prawnymi. Następnie wyodrębniono i przedstawiono kluczowe nurty teoretyczne, które ułatwiają doprecyzowanie roli wymiaru prawnego w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, akcentując i charakteryzując przede wszystkim podejście instytucjonalne i geografię prawną. Następnie wyodrębniono najbardziej istotne tematy, w których występuje związek między wymiarem prawnym a geografią społeczno-ekonomiczną i gospodarką przestrzenną. W kolejnym kroku wyodrębniono dwie grupy zagadnień: te, w których wymiar prawny jest już w literaturze dostrzegany oraz te, w których wymiar prawny nie jest zauważany lub występuje w znikomym stopniu. Do wszystkich wyodrębnionych ten sposób zagadnień dostosowano te gałęzie prawa, które w najszerszym zakresie są z nimi powiązane. Najczęściej powoływaną w tym kontekście gałęzią prawa okazało się prawo administracyjne. W ostatniej części artykułu podjęto próbę określenia kluczowych kierunków przyszłych badań i dyskusji naukowej.
Keywords: geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna, prawo, geografia prawna, podejście instytucjonalne, planowanie przestrzenne
[maciej.nowak@zut.edu.pl], Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Ekonomiczny
[psleszyn@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
[chur@amu.edu.pl], Institute of Socio-Economic Geography and Space Economy, Adam Mickiewicz University, Fredry 10, 61-701 Poznań, Poland
[m.degor@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
[t.komorn@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organisation, Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
[iwona.sagan@ug.edu.pl], Department of Economic Geography, Faculty of Oceanography and Geography University of Gdańsk Bażyńskiego 4, 80-309 Gdańsk: Poland
[tadek@amu.edu.pl], Adam Mickiewicz University. Poznań. Poland
Citation
APA: Nowak, M., Śleszyński, P., Churski, P., Degórski, M., Komornicki, T., Sagan, I., & Stryjakiewicz, T. (2023). Wymiar prawny w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne i zagadnienia badawcze. Przegląd Geograficzny, 95(4), 343-367. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.1
MLA: Nowak, Maciej J., et al. "Wymiar prawny w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne i zagadnienia badawcze". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 4, 2023, pp. 343-367. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.1
Chicago: Nowak, Maciej J., Śleszyński, Przemysław, Churski, Paweł, Degórski, Marek, Komornicki, Tomasz, Sagan, Iwona, and Stryjakiewicz, Tadeusz. "Wymiar prawny w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne i zagadnienia badawcze". Przegląd Geograficzny 95, no. 4 (2023): 343-367. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.1
Harvard: Nowak, M., Śleszyński, P., Churski, P., Degórski, M., Komornicki, T., Sagan, I., & Stryjakiewicz, T. 2023. "Wymiar prawny w dyscyplinie geografia społeczno-ekonomiczna i gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne i zagadnienia badawcze". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 4, pp. 343-367. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.4.1
A review of economic and spatial research on the market for passenger cars
Przegląd Geograficzny (2021) tom 93, zeszyt 2, pp. 249-268 | Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.2.6
Abstract
Rynek samochodów osobowych – ze względu na skalę, dynamikę i konsekwencje jego rozwoju – staje się w coraz większym zakresie przedmiotem badań wielu dyscyplin naukowych, w tym geografii. Przemiany tego rynku są uzależnione w szczególności od dochodów i preferencji mieszkańców, polityki państw i organizacji międzynarodowych oraz poziomu rozwoju gospodarek, w szczególności rozwoju przemysłu motoryzacyjnego. Z drugiej strony, wielkość oraz struktura rynku samochodów osobowych w istotny sposób wpływają na poziom PKB wielu państw rozwiniętych, na eksport samochodów używanych do krajów peryferyjnych oraz na jakość środowiska przyrodniczego. Wpływ ten zaznacza się również na poziomie regionalnym i lokalnym (np. kwestia dostępności przestrzennej dóbr i usług). Dlatego w badania rynku samochodów osobowych włączają się coraz częściej specjaliści zajmujący się geografią ekonomiczną oraz geografią rozwoju regionalnego. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych kierunków, a także wyników badań rynku samochodów osobowych, ze szczególnym wyeksponowaniem ich wymiaru geograficznego. Koncentrują się one wokół czterech głównych grup zagadnień: (1) poziomu motoryzacji i modelowania popytu na samochody, (2) relacji między rynkiem aut nowych i używanych w krajach rozwijających się, (3) roli czynników przestrzennych i transportu publicznego w funkcjonowaniu rynku samochodowego oraz (4) skutków środowiskowych upowszechnienia motoryzacji i sposobów ich ograniczania, takich jak elektromobilność oraz ekonomia współdzielenia.
Keywords: motoryzacja, samochody osobowe, transport, rynek samochodowy, poziom motoryzacji
[tadek@amu.edu.pl], Adam Mickiewicz University. Poznań. Poland
[bartkol@amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
[bardos@st.amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
[wojtek@amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
[wojciech.kisiala@ue.poznan.pl], Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Instytut Informatyki i Ekonomii Ilościowej
[rkudlak@amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
[bwojtyra@amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
Citation
APA: Stryjakiewicz, T., Kołsut, B., Doszczeczko, B., Dyba, W., Kisiała, W., Kudłak, R., & Wojtyra, B. (2021). Przegląd ekonomiczno-przestrzennych badań rynku samochodów osobowych. Przegląd Geograficzny, 93(2), 249-268. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.2.6
MLA: Stryjakiewicz, Tadeusz, et al. "Przegląd ekonomiczno-przestrzennych badań rynku samochodów osobowych". Przegląd Geograficzny, vol. 93, no. 2, 2021, pp. 249-268. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.2.6
Chicago: Stryjakiewicz, Tadeusz, Kołsut, Bartłomiej, Doszczeczko, Bartosz, Dyba, Wojciech, Kisiała, Wojciech, Kudłak, Robert, and Wojtyra, Bartosz. "Przegląd ekonomiczno-przestrzennych badań rynku samochodów osobowych". Przegląd Geograficzny 93, no. 2 (2021): 249-268. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.2.6
Harvard: Stryjakiewicz, T., Kołsut, B., Doszczeczko, B., Dyba, W., Kisiała, W., Kudłak, R., & Wojtyra, B. 2021. "Przegląd ekonomiczno-przestrzennych badań rynku samochodów osobowych". Przegląd Geograficzny, vol. 93, no. 2, pp. 249-268. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.2.6
Shortcomings of Poland’s motorisation statistics, and their implications for geographical research
Przegląd Geograficzny (2020) tom 92, zeszyt 2, pp. 227-245 | Full text
doi: https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.2.4
Abstract
Celem artykułu jest identyfikacja ułomności statystyki opisującej wielkość i strukturę parku samochodów osobowych w Polsce, a także sformułowanie konsekwencji tych ułomności dla badań geograficznych. Ułomności, które poddano szczegółowej analizie, podzielono na trzy grupy: 1) „martwe dusze”, czyli zawyżanie liczby pojazdów poprzez pozostawanie w ewidencji samochodów od dawna nieporuszających się po drogach, 2) „auta z kratką”, czyli zaniżanie liczby samochodów osobowych i zawyżanie liczby samochodów ciężarowych w związku z masowym zjawiskiem rejestrowania aut osobowych z homologacją ciężarową oraz 3) auta firmowe, czyli zawyżanie liczby pojazdów w miastach będących siedzibami firm leasingowych i dużych przedsiębiorstw posiadających samochody służbowe. W artykule określono skalę przeszacowania wielkości wskaźnika motoryzacji w Polsce, a także obszary (traktując powiaty jako podstawowe jednostki przestrzenne), na których to przeszacowanie przyjmuje najwyższe wartości.
Keywords: statystyka motoryzacji, poziom motoryzacji, rynek samochodów, geografia transportu, Polska
[bartkol@amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
[jedgad@amu.edu.pl], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej
[tadek@amu.edu.pl], Adam Mickiewicz University. Poznań. Poland
Citation
APA: Kołsut, B., Gadziński, J., & Stryjakiewicz, T. (2020). Ułomności statystyki motoryzacji w Polsce i ich konsekwencje dla badań geograficznych. Przegląd Geograficzny, 92(2), 227-245. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.2.4
MLA: Kołsut, Bartłomiej, et al. "Ułomności statystyki motoryzacji w Polsce i ich konsekwencje dla badań geograficznych". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 2, 2020, pp. 227-245. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.2.4
Chicago: Kołsut, Bartłomiej, Gadziński, Jędrzej, and Stryjakiewicz, Tadeusz. "Ułomności statystyki motoryzacji w Polsce i ich konsekwencje dla badań geograficznych". Przegląd Geograficzny 92, no. 2 (2020): 227-245. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.2.4
Harvard: Kołsut, B., Gadziński, J., & Stryjakiewicz, T. 2020. "Ułomności statystyki motoryzacji w Polsce i ich konsekwencje dla badań geograficznych". Przegląd Geograficzny, vol. 92, no. 2, pp. 227-245. https://doi.org/10.7163/PrzG.2020.2.4