Edyta Regulska

Abstract

The concept of ecosystem services can contribute to improving the quality of life in cities, but it has to be operationalized before being implemented in spatial planning. The study aim is to present methodological solutions to assess and map urban ecosystem services on a nationwide scale, including methods for constructing and characterizing indicators. The selected examples cover all three sections from the Common International Classification of Ecosystem Services (CICES): provisioning, regulating and cultural, as well as the three most frequently assessed aspects of services: potential, use and unmet demand. Sample indicators were calculated for all 20 functional urban areas (FUAs) with the metropolitan status in Poland, i.e. with population >250,000: as a whole and broken down into city core and commuting zone.

In the first example, the subject of the measurement was the potential of metropolitan areas for food production, and the proposed indicator was the share of land intended for agricultural production, both plant and animal. It was assumed that land intended for agricultural production is all agricultural land, which, according to the definition of the Central Statistical Office, consists of: arable land, gardens, permanent crops, including orchards, meadows and pastures, and other agricultural land. The area of agricultural land in total and per capita is considered as one of the most important indicators of food security. Statistical data from the Central Statistical Office, aggregated to the level of communes (local administrative units – LAU), was used in the calculations. Indicator values ranged from 41.8% (FUA Katowice) to 75.7% (FUA Lublin) for the entire metropolitan areas. For the FUA cores values ranged from 16.2% (Bydgoszcz) to 66.8% (Łódź). As for the FUA commuting zones, the lowest value was recorded in the vicinity of Olsztyn (44.1%), and the highest around Lublin (77.6%). Differences between the cores (on average 32.8%) and commuting zones (on average 60.2%) were statistically significant.

In the second example, the subject of the measurement was the use of trees to clean the air from anthropogenic particulate matter (PM) in metropolitan areas, and the indicator of using this service was the number of trees per person. PM contains microscopic solids or liquid droplets that are so small that they can be inhaled and cause serious health problems. It was assumed that the more people there are in a given area, the greater is the production of particulate matter of anthropogenic origin, and therefore more trees are needed to reduce the concentration of these pollutants in the air. We used the Tree Cover Density layer from Copernicus Land Monitoring Service, map of individual trees for Warsaw obtained from the city hall and commune-level population data from the Central Statistical Office in the calculations. Indicator values ranged from 21 (FUA Radom) to 157 (FUA Olsztyn) for entire metropolitan areas. For FUA cores, the values ranged from 3 (for Rzeszów) to 11.5 (for Bielsko-Biała). As for the FUA commuting zone, the lowest number of trees per person was recorded in the vicinity of Katowice (48), and by far the highest around Olsztyn (440). The number of trees per person is definitely lower in the cores compared to the rest of the FUA, on average by as much as 123 trees per person.

In the third example, the subject of the measurement was the unmet demand for nature-based recreation in metropolitan areas, and the indicator was the share of residential area located more than 300 m from areas >2 ha dedicated to nature-based recreation (urban green spaces, outdoor sports and recreational facilities, forests, grasslands, and waters). Indicator values ranged from 6% to 42% in 20 selected cities (FUA cores). The lowest values (6-8%), reflecting the lowest level of unmet demand, were recorded in Olsztyn, Toruń, Szczecin, and the highest (42%) in Częstochowa and Rzeszów. Outside of FUA cores, levels of unmet demand for nature-based recreation in larger green spaces (> 2 ha) were higher (18-55%). However, the commuting zone is dominated by single-family housing with small-scale private greenery, and this is where local residents usually practice nature-based recreation, so the level of overall unmet demand for nature-based recreation is most probably not that high there.

The indicators described in this article were used primarily to present the research procedure, but the obtained results provide the basis for at least a general characteristics of Polish FUAs and their comparison with each other, as well as with other European FUAs. Significant differences in the values of indicators show that nationwide mapping and assessment of urban ecosystem services can be of great value when comparing urban centers and the quality of life of their inhabitants, as well as when drawing up urban development strategies.

The presented methodological solutions are scalable and can also be applied to supra-national, including pan-European studies. Furthermore, with the adoption of smaller mapping units and less aggregated source data, the presented approach can also be used for finer scale analyses, e.g. at the city or neighborhood scale

Keywords: ecosystem services, urban ecosystems, functional urban areas, assessing and mapping, indicators, Poland

Andrzej Affek [a.affek@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Anna Kowalska [aniak@twarda.pan.pl], Department of Geoecology Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
Edyta Regulska [eregulska@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
Jerzy Solon [j.solon@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Bożena Degórska [bodego@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
Jacek Wolski [j.wolski@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Marek Degórski [m.degor@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland

Citation

APA: Affek, A., Kowalska, A., Regulska, E., Solon, J., Degórska, B., Wolski, J., & Degórski, M. (2023). Mapowanie i ocena usług ekosystemów miejskich w skali ogólnopolskiej. Przegląd Geograficzny, 95(2), 163-186. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.3
MLA: Affek, Andrzej, et al. "Mapowanie i ocena usług ekosystemów miejskich w skali ogólnopolskiej". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 2, 2023, pp. 163-186. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.3
Chicago: Affek, Andrzej, Kowalska, Anna, Regulska, Edyta, Solon, Jerzy, Degórska, Bożena, Wolski, Jacek, and Degórski, Marek. "Mapowanie i ocena usług ekosystemów miejskich w skali ogólnopolskiej". Przegląd Geograficzny 95, no. 2 (2023): 163-186. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.3
Harvard: Affek, A., Kowalska, A., Regulska, E., Solon, J., Degórska, B., Wolski, J., & Degórski, M. 2023. "Mapowanie i ocena usług ekosystemów miejskich w skali ogólnopolskiej". Przegląd Geograficzny, vol. 95, no. 2, pp. 163-186. https://doi.org/10.7163/PrzG.2023.2.3

Abstract

Dokonano przeglądu najnowszej literatury (321 artykułów naukowych z lat 2010‑2021) pod kątem wykorzystania zdjęć fitosocjologicznych w badaniach środowiska przyrodniczego. Przegląd systematyczny objął artykuły opublikowane w najbardziej renomowanych czasopismach (indeksowanych w bazie Web of Science Core Collection, o punktacji ≥100 według wykazu Ministerstwa Edukacji i Nauki z 2021 r.). Poszukiwano odpowiedzi na pytania: w jakich dziedzinach nauki i praktyki zdjęcia fitosocjologiczne znajdują obecnie zastosowanie, a także do jakich celów oraz w jakich skalach przestrzennych są najczęściej wykorzystywane. Artykuły podzielono na 10 grup tematycznych (m.in. klasyfikacja zbiorowisk roślinnych, zależności między roślinnością i innymi elementami środowiska, wskaźnikowa rola roślinności czy długoterminowe zmiany roślinności). Wyniki wskazują, że najliczniejszą grupę stanowią artykuły, w których zdjęcia fitosocjologiczne były wykorzystywane do określenia warunków siedliskowych wpływających na rozmieszczenie i różnorodność gatunków roślin oraz tworzonych przez nie zbiorowisk, zaś najmniej liczną – opracowania łączące badania przyrodnicze i społeczne. Dominują badania prowadzone w skali lokalnej i regionalnej w danym kraju (241 artykułów) oraz mające charakter transgraniczny (47); mniej powszechne są prace o zasięgu kontynentalnym (19) i globalnym (7). Przeważają opracowania dotyczące Europy.

Keywords: przegląd systematyczny, bazy danych fitosocjologicznych, metoda Brauna-Blanqueta, warunki siedliskowe, zbiorowiska roślinne

Anna Kowalska [aniak@twarda.pan.pl], Department of Geoecology Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
Jacek Wolski [j.wolski@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Andrzej Affek [a.affek@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Edyta Regulska [eregulska@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
Ewa Roo-Zielińska [e.roo@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland

Citation

APA: Kowalska, A., Wolski, J., Affek, A., Regulska, E., & Roo-Zielińska, E. (2021). Wykorzystanie zdjęć fitosocjologicznych w najnowszych badaniach środowiska przyrodniczego. Przegląd Geograficzny, 93(3), 311-339. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.3.1
MLA: Kowalska, Anna, et al. "Wykorzystanie zdjęć fitosocjologicznych w najnowszych badaniach środowiska przyrodniczego". Przegląd Geograficzny, vol. 93, no. 3, 2021, pp. 311-339. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.3.1
Chicago: Kowalska, Anna, Wolski, Jacek, Affek, Andrzej, Regulska, Edyta, and Roo-Zielińska, Ewa. "Wykorzystanie zdjęć fitosocjologicznych w najnowszych badaniach środowiska przyrodniczego". Przegląd Geograficzny 93, no. 3 (2021): 311-339. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.3.1
Harvard: Kowalska, A., Wolski, J., Affek, A., Regulska, E., & Roo-Zielińska, E. 2021. "Wykorzystanie zdjęć fitosocjologicznych w najnowszych badaniach środowiska przyrodniczego". Przegląd Geograficzny, vol. 93, no. 3, pp. 311-339. https://doi.org/10.7163/PrzG.2021.3.1

Abstract

W pracy przedstawiono wyniki wieloaspektowych badań prowadzonych w łęgach jesionowo-wiązowych w dolinie środkowej Wisły. Ich celem była ocena stanu ekosystemów pozbawionych przeszło 50 lat zalewów oraz przygotowanie wytycznych do działań, koniecznych do utrzymania lub odbudowy ich różnorodności oraz prawidłowych funkcji ekologicznych i biologicznych. Szukano odpowiedzi na pytania, które elementy ekosystemów lasów łęgowych zostały najmocniej przekształcone i jakie czynniki na to wpłynęły. Prace były realizowane z wykorzystaniem metodyki monitoringu przyrodniczego, ale zostały rozszerzone o analizy, pozwalające szczegółowo scharakteryzować warunki glebowe, topoklimatyczne i wodne oraz bogactwo gatunkowe wybranych grup bezkręgowców (Hymenoptera: Apidae: Bombus i Haplotaxida: Lumbricidae). Wybrane do badań łęgi reprezentują wielofunkcyjne i bogate gatunkowo ekosystemy, wpływające łagodząco na lokalny klimat, z żyznymi i aktywnymi biologicznie glebami oraz znacznymi zasobami martwego drewna. W części zbiorowisk obserwowano jednak przekształcenia związane z osuszeniem siedliska, rozluźnieniem drzewostanu, zaburzeniami wierzchniej warstwy gleby i runa. Odnotowano znaczący udział gatunków obcych w runie (głównie niecierpka drobnokwiatowego), sporadyczne występowanie gatunków Lumbricidae związanych z terenami wilgotnymi i zalewowymi oraz skład zgrupowania Bombus z przewagą gatunków preferujących siedliska nieleśne. Działania ochronne powinny koncentrować się na zapewnieniu odpowiednich warunków wilgotnościowych oraz przywróceniu naturalnej struktury roślinności.

Keywords: roślinność, Bombus, Lambricidae, martwe drewno, pokrywa glebowa, wody gruntowe, topoklimat

Anna Kowalska [aniak@twarda.pan.pl], Department of Geoecology Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
Andrzej Affek [a.affek@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Edyta Regulska [eregulska@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN
Jacek Wolski [j.wolski@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Bogusława Kruczkowska [boguslawa_kruczkowska@sggw.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Ewa Kołaczkowska [ekolaczk@twarda.pan.pl], Department of Geoecology Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
Izabela Zawiska [izawiska@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences Twarda 51/55, 00-818 Warsaw: Poland
Jarosław Baranowski [j.bar@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN

Citation

APA: Kowalska, A., Affek, A., Regulska, E., Wolski, J., Kruczkowska, B., Kołaczkowska, E., Zawiska, I., & Baranowski, J. (2019). Łęgi jesionowo-wiązowe w dolinie środkowej Wisły – stan ekosystemów pozbawionych zalewów i wytyczne do działań ochronnych. Przegląd Geograficzny, 91(3), 295-323. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.1
MLA: Kowalska, Anna, et al. "Łęgi jesionowo-wiązowe w dolinie środkowej Wisły – stan ekosystemów pozbawionych zalewów i wytyczne do działań ochronnych". Przegląd Geograficzny, vol. 91, no. 3, 2019, pp. 295-323. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.1
Chicago: Kowalska, Anna, Affek, Andrzej, Regulska, Edyta, Wolski, Jacek, Kruczkowska, Bogusława, Kołaczkowska, Ewa, Zawiska, Izabela, and Baranowski, Jarosław. "Łęgi jesionowo-wiązowe w dolinie środkowej Wisły – stan ekosystemów pozbawionych zalewów i wytyczne do działań ochronnych". Przegląd Geograficzny 91, no. 3 (2019): 295-323. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.1
Harvard: Kowalska, A., Affek, A., Regulska, E., Wolski, J., Kruczkowska, B., Kołaczkowska, E., Zawiska, I., & Baranowski, J. 2019. "Łęgi jesionowo-wiązowe w dolinie środkowej Wisły – stan ekosystemów pozbawionych zalewów i wytyczne do działań ochronnych". Przegląd Geograficzny, vol. 91, no. 3, pp. 295-323. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.1

Abstract

We studied the effects of landscape structure and agricultural land-use on ground beetles (Carabidae) in a temperate farmland mosaic and homogeneous landscape. The research was carried out at twelve research sites located in two regional units, i.e. (a) the northern part of mesoregion 842.72 West Lake District in the macroregion of the Lithuanian Lake District and (b) in the southern part of mesoregion 313.44 Damnicka Upland, within the macroregion of the Koszalin Coastland. By administrative division, these positions are respectively: in the gmina of Dubeninki, voivodeship of Warmian-Masury (Rogajny and Łoje), and in the gmina of Przerośl in Podlasie voivodeship (Rakówek) – hereinafter referred to collectively as the “Dubeninki area”; as well as in the gmina of Potęgowo in the Pomeranian Voivodship (villages of Wieliszewo, Malczkowo, Darżyno and Darżynko – hereinafter referred to as the “Potęgowo area”). Four of the research sites were located in fields of large area, and four in complexes of small fields subject to traditional cultivation. The faunistic data comes from 12 transects (6 for each regional unit and 3 for each field type – large-area fields and complexes of small fields) using standard trapping methods (Barber˙s traps). A set of landscape-structure indicators adapted to the local scale of the study was then applied. Results point to a relationship between the structure of the landscape, the expressed number of patches of plant communities, the diversity of vegetation in the surroundings and the presence of trees in the landscape, and species richness and diversity of ground beetles. Where agricultural areas nevertheless have a diversified landscape these are characterised by greater species richness of Carabidae than homogeneous areas. Furthermore, the shorter the distance to the nearest tree, the greater the species richness and diversity of Carabidae. However, soil type, as well as soil diversity, at a study site and its vicinity are not found to exert a direct impact on the species richness of Carabidae. Different soil types may be characterised by similar grain size, and thus similar humidity conditions and soil reaction, with these in turn determining other habitat conditions of importance to the studied taxon.

Keywords: wielkoobszarowa gospodarka rolna, uprawy tradycyjne, użytkowanie ziemi, Polska Północna

Jerzy Solon [j.solon@twarda.pan.pl], Institute of Geography and Spatial Organization Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, 00‑818 Warszawa, Poland
Edyta Regulska [eregulska@twarda.pan.pl], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN

Citation

APA: Solon, J., & Regulska, E. (2019). Wpływ zróżnicowania użytkowania krajobrazowego na cechy zgrupowań biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) obszarów rolnych. Przegląd Geograficzny, 91(3), 349-364. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.3
MLA: Solon, Jerzy, and Regulska, Edyta. "Wpływ zróżnicowania użytkowania krajobrazowego na cechy zgrupowań biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) obszarów rolnych". Przegląd Geograficzny, vol. 91, no. 3, 2019, pp. 349-364. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.3
Chicago: Solon, Jerzy, and Regulska, Edyta. "Wpływ zróżnicowania użytkowania krajobrazowego na cechy zgrupowań biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) obszarów rolnych". Przegląd Geograficzny 91, no. 3 (2019): 349-364. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.3
Harvard: Solon, J., & Regulska, E. 2019. "Wpływ zróżnicowania użytkowania krajobrazowego na cechy zgrupowań biegaczowatych (Coleoptera: Carabidae) obszarów rolnych". Przegląd Geograficzny, vol. 91, no. 3, pp. 349-364. https://doi.org/10.7163/PrzG.2019.3.3